Laboratuvar Pırlantası
Laboratuvarda yetiştirilen elmas nedir?
Laboratuvarda yetiştirilen elmasların tarihçesi
Laboratuvar elmasları nasıl üretilir?
Laboraatuvarda yetiştirilen elmasların değerlendirilmesi
Laboratuvarda yetiştirilen Elmas Nedir ?
Laboratuvarda yetiştirilen elmaslar tamamen gerçek elmastır. Doğal elmaslarla aynı kimyasal, optik ve fiziksel kristal yapıya sahiptir. Doğal elmaslar gibi birbirine bağlı karbon atomlarından oluşurlar. Işığa aynı şekilde tepki verirler ve aynı sertlik derecesine sahiptirler. Laboratuvarda yetiştirilen ve doğal elmaslar arasındaki tek fark oluşum sürecidir.
Laboratuvar Pırlantası ve doğal elmasları şöyle örneklendirebiliriz; Tüp bebek yöntemi gebelik ile doğal yollardan oluşan gebelik gibidir. İki yönteminde sonucu aynıdır. Laboratuvar pırlantası tüp bebek yöntemine benzetilebilir. Buna bir diğer örnek ise; laboratuvarda yetiştirilen elmaslar buzdolabından çıkan buz gibidir, doğal elmaslar ise buzullardan çıkan buz gibidir. Oluşum hikayeleri farklı olsa da ikisi de buzdur.
Milyonlarca yıl önce Dünya'nın mantosunda oluşan doğal elmaslar, volkanik patlamalarla Dünya yüzeyine taşındı. Daha sonrasında Elmas madenciliği endüstrisinde elmasları yüzeye çıkarmak için dinamitler kullanılmaya başlandı. Laboratuvarda yetiştirilen elmaslar 2000’li yılların başında seri olarak üretime geçti. Elmas üretim tesislerinde Laboratuvar Elmasları, çoğunlukla Yüksek Basınç, Yüksek Sıcaklık (HPHT) veya Kimyasal Buhar Biriktirme (CVD) yöntemi kullanılarak üretilmektedir.
Laboratuvarda Yetiştirilen Elmasların Tarihçesi
1950'ler: Union Carbide, 1952'de ilk Kimyasal Buhar Biriktirme (CVD) elmasları üretti. Diğerleri, hemen ardından yüksek basınç, yüksek sıcaklık (HPHT) yöntemini kullanarak elmaslar üretti. Bu elmaslar, telekomünikasyon , tıp malzemeleri lazer optiği gibi endüstriyel amaçlar , uzay teknolojileri ve daha fazlası için kullanıldı.
1970'ler: General Electric araştırmacıları, laboratuvarda yetiştirilen ilk mücevher kalitesinde elmasları yarattı. Kuyumculukta kullanılabilecek kadar berrak ve yeterince büyük boyuttadırlar. GIA bilim adamları, laboratuvarda yetiştirilen elmaslarla ilgili ilk bilimsel çalışmayı 1971'de yayınladılar.
1980'lerin ortası: Üreticiler, ticari miktarlarda mücevher kalitesinde laboratuvarda yetiştirilen elmas kristalleri yetiştirdi. Laboratuvarda yaratılan bu elmaslar başlangıçta çoğunlukla küçük ve sarımsı veya kahverengimsi renkteydi, ancak sonraki yıllarda kaliteleri zamanla arttı.
2000'ler: Mücevher kalitesinde elmaslar, HPHT yönteminden daha düşük basınç ve sıcaklık gerektiren kimyasal buhar biriktirme (CVD) yöntemi kullanılarak oluşturuldu.
2010'ların ortası: Laboratuvarda yetiştirilen en temiz elmaslar, mücevher pazarında etik pırlantalar olarak yerini aldı. Hem HPHT hem de CVD yöntemiyle üretilen elmaslar popülaritesi giderek tüm Dünya’da artmaktadır.
Laboratuvar elmasları nasıl üretilir?
Laboratuvarda yetiştirilen elmasları oluşturmak için kullanılan iki ana süreç vardır:
1. Yüksek Basınç, Yüksek Sıcaklık (HPHT) Yöntemi
Bu yöntemle, laboratuvarda yetiştirilen elmaslar, doğal elmasların yeryüzünde ki yüksek basınç, yüksek sıcaklık koşulları kullanılarak üretilir. HPHT elmas büyümesi, 5–6 GPa basınçlarda (ticari bir jet uçağının değdiği yere uyguladığı basınca ortalama olarak eşdeğerdir) ve 1300–1600°C sıcaklıklarda meydana gelir.
Laboratuvarda yetiştirilen veya doğal elmaslar rengi güzeleştirmek için HPHT işleminden geçirilebilir. Bu işlem, pırlantaları daha renksiz hale getirmenin yanı sıra pırlantaların rengini pembe, mavi veya sarı yapmak için de kullanılabilir. Elmas daha sonra "işlenmiş" bir elmas olarak adlandırılır. Bu işlem IGI, GIA , IDL ve HRD gibi uluslararası gemoloji laboratuvarların sertifikalarında da açıklanmaktadır.
2. Kimyasal Buhar Biriktirme Yöntemi (CVD)
Bu teknik, bilim adamlarının orta dereceli sıcaklıklar (700°C ila 1300°C) ve daha düşük basınçlar kullanarak laboratuvarda yetiştirilen elmasları büyütmelerini sağlar. Karbon içeren gaz, bir vakum odasına pompalanır ve laboratuvarda yetiştirilen elmas olarak kristalleşerek bir elmas tohumu üzerinde birikir. Elmasın nihai boyutu, büyüme için izin verilen süreye bağlıdır.
Laboratuvarda yetiştirilen elmasların değerlendirilmesi
Laboratuvarda yetiştirilen bir elmas bir laboratuvara gönderildiğinde, önce doğal mı yoksa laboratuvarda yetiştirilmiş mi olduğunun belirlenmesi için incelenir. Gemologlar tarafından, uluslararası laboratuvarlar tarafından oluşturulan ve tüm dünyada uygulanan bir değerlendirme standardı olan 4C'leri kullanarak değerlendirirler.
( Carat – Clarity – Color – Cut )
Gemologlar, spektroskopi ve diğer gelişmiş test yöntemlerini kullanarak, yüksek basınç, yüksek sıcaklık (HPHT) yöntemi veya kimyasal buhar biriktirme (CVD) yöntemi aracılığıyla bir elmasın nasıl yetiştirildiğini belirleyebilirler. Bu bilgiler daha sonra rapora dahil edilir. Laboratuvarda Yetiştirilen Elmas Raporu, bir elmasın büyütme yöntemini belirtmenin yanı sıra, büyütme sonrası herhangi bir işleme dair kanıt olup olmadığını da belirtir. Elmaslar, laboratuvarda yetiştirilmiş veya doğal olsun, pembe, mavi, yeşil veya sarı gibi süslü bir renk elde etmek veya D'den Z'ye bir elmasın rengini iyileştirmek için çeşitli yöntemler kullanılarak işlenebilir. Tophills mücevher koleksiyonları etik olmasının yanı sıra en iyi 4C standartlarında ki taşları tercih ederek sizlere bunları uluslararası sertifika güvencesi ile sunmaktadır.